Heb jij er wel eens over nagedacht hoe spanning en drukte veranderen in (aanhoudende) stress, en uiteindelijk in een burn-out? Tien jaar geleden stond ik geen moment stil bij burn-out, het was nog ver van mijn bed. Tot ik er zelf aan moest geloven en slachtoffer werd van mijn eigen jaagsysteem. Laten we eerlijk zijn, wij hebben allemaal regelmatig last van stress, maar willen het niet toegeven wanneer het water aan de lippen reikt – vooral niet aan onszelf. Waarom? Je bent zelf verantwoordelijk voor je succes en geluk, dus doe je er ook alles aan om de beste versie van jezelf te laten zien – iedere dag. Vaak is burn-out het resultaat van een langdurig onvermogen om grenzen te stellen en keuzes te kunnen maken.
Iedere ervaring leert je iets, en er zijn vele waardevolle lessen te leren uit een burn-out–ervaring. Het is alles behalve leuk om mee te maken, en tegelijk een proces vol inzichten en kansen om je leven anders in te richten. Andere keuzes maken, andere tempo kiezen, ruis weglaten, focussen op wat je echt belangrijk vindt, waar en van wie je houdt en waaraan je je energie én jouw tijd wilt besteden.
JE COMFORTZONE REKKEN EN ERBUITEN BIVAKKEREN?
Mijn eerste burn-out was een opeenstapeling van een bored-out, studiedruk en een functie waarin ik mijn uiterste best deed, maar me niet gewaardeerd voelde. Ik was nog niet helemaal hersteld toen ik met volle vaart weer verder ging. Deze ervaring weerhield mij er helaas niet van om binnen een paar jaar richting herhaling te koersen. Gelukkig ging er toen wel een alarm af: waar herken ik dit gevoel van…?
Ik zat in de auto op weg van werk naar een vakinhoudelijke lezing. En hoewel het onderwerp interessant was, voelde ik me gespannen. En dat kwam niet alleen door de spits. Er was een voelbare weerstand al bij de gedachte om mijn eigen afrit voorbij te rijden en weer een avond van thuis zijn, bezig met (weer) iets nieuws. Terwijl ik houd van alles wat nieuw is, dus iets klopte er niet. Ineens voelde ik de behoefte om niet te gaan, niets te doen, niets te hoeven. Alleen in rust gelaten worden, liefst alleen en in stilte. Ik reed de thuisafrit voorbij, maar de vraag herhaalde zich: wat is hier aan de hand?
DE PARADOX VAN DE BURN-OUT
Ik kwam er snel achter; veel te lang had ik alle signalen genegeerd: ik had te veel op mijn bord. Alle verwachtingen van mezelf en van de omgeving probeerde ik waar te maken en ik hield me bezig met dingen die tegen mijn natuur zijn. Je comfortzone rekken is een ding, maar voortdurend erbuiten bivakkeren is iets heel anders; dat breekt je uiteindelijk op. Mijn huisarts begreep dat ik een herhaling van zetten wilde voorkomen, maar bij de psycholoog kreeg ik echter te horen dat ik niet gespannen genoeg was, waardoor zij mij niet kon helpen. Ik voldeed niet aan de officiële medische criteria van een burn-out: ik had deze keer geen benauwdheid of huilbuien. En dat is het paradoxale: de eerste keer herken je de signalen niet of je negeert ze volledig. Voor je het weet zit je ‘ziek’ thuis en begrijp je niet wat er aan de hand is, je schaamt je en het voelt als opgeven of als falen. En als je de signalen wél herkent en erger wilt voorkomen, ben je nog niet ziek genoeg om hulp te kunnen krijgen.
You can do anything, but not everything at the same time
WAT GAAT ER AAN VOORAF?
Het gaat om het herkennen van jouw unieke stempel van drukte: signalen vanuit je lichaam, gevoel en stemming, je denken en je gedrag. Als je stil kunt staan bij hoe je je echt voelt, kun je pas op de plaats maken en reflecteren: waarom ben ik zo aan het rennen? Welke keuzes heb ik te maken? Wil ik blijven rennen of zoek ik iemand die mij kan helpen om uit de ondermijnende spiraal van stress te komen? Het probleem is vaak dat wanneer je vol zit met adrenaline (stresshormoon), je niet stil kunt staan. En dus ook niet kunt luisteren naar jezelf en je lichaam. En… BAM.
SIGNALEN DIE EEN NADERENDE BURN-OUT VOORSPELLEN
- volle agenda, geen dag in de week zonder programma
- niet kunnen stilzitten zonder iets te doen
- piekeren en moeilijk inslapen, te vroeg wakker om je zorgen te maken
- kortaf zijn tegen anderen, snel geprikkeld of geïrriteerd
- jezelf vergelijken met anderen, nog beter je best proberen te doen
- twijfelen aan jezelf, niet kunnen kiezen wat je wilt en in welke richting
- van alles moeten van jezelf, tijd te kort komen en alles perfect willen doen
- weinig taken af krijgen
- overzicht beginnen kwijt te raken
- kleine dingen niet meer goed kunnen onthouden (en daarover zorgen maken)
- gespannen schouders/nek, drukkend gevoel bij schouderbladen/ borst, moe zijn
- hoofdpijn, darmklachten
- hele tijd een rusteloos, opgejaagd gevoel
- leuke dingen willen afzeggen, je liever afzonderen thuis (los van covid-19…)
JOUW UNIEKE STEMPEL VAN DRUKTE
Hoe beweeg je als je het druk hebt en waar in je lichaam kun je spanning aantreffen? Wat zeg je en met welke toon? Hoe voel je je, hoe verandert je denken als je spanning ervaart, lichamelijk of geestelijk, of beide? Vragen waar je nooit bij stilstaat en waarvan het beantwoorden je waardevolle informatie geeft over jouw unieke stempel van drukte. Wanneer je deze stempel leert kennen, kun je een te ver opgestapelde stress herkennen en een naderende burn-out in alle gradaties leren voorkomen. Hoe waardevol een burn-out ervaring uiteindelijk kan zijn, is voorkomen toch écht beter dan ervan genezen.
Herken je jezelf in de lijst hierboven? Heb je regelmatig het gevoel dat je op je tenen loopt en voortdurend buiten je comfortzone werkt en leeft (en dat dat toch maar moet)? Neem de signalen serieus, stel het niet uit. Er is altijd een andere weg, altijd meer rust binnen je handbereik – op een eenvoudige manier – dan je denkt.
Als je een weg uit het spiraal van stress wilt vinden en weer rust in je bestaan wilt creëren, help ik je heel graag op weg in een GRATIS ‘Sign of Selflove’ -sessie (SOS).