‘Waar haal ik de veerkracht vandaan?!’ Een goede vriend van mij vroeg zich dat af ergens in de nazomer. Zijn werkdag was warm, lang en druk geweest, vol met onverwachte zaken en een gesprek dat hem behoorlijk had geraakt. Een medewerker van hem, collega fysiotherapeut met hoogopgelopen stress en emoties, dreigde uit te vallen. Onaangekondigd volgde er een pittig gesprek, waardoor mijn vriend zich aangevallen en verontwaardigd voelde; er kwam ineens veel op hem af.
Ondanks de grimmige sfeer en het feit dat hij zich persoonlijk geraakt voelde, kon hij zijn kalmte bewaren. Later die dag vroeg hij zich echter met een zucht af: ‘waar haal ik toch de veerkracht steeds vandaan? Om iedere keer weer rustig te blijven wat er ook gebeurt, niet in de wanhoop te schieten, keer op keer nieuwe oplossingen blijven zoeken en overeind blijven ondanks alle uitdagingen op mijn pad?’ Hij had een heel bewogen jaar achter de rug, er werd veel van hem gevraagd, van alle kanten aan hem getrokken, en op de achtergrond had hij een persoonlijk verlies te verwerken, en dan heb ik de gevolgen van covid-19 voor de zorgpraktijk nog niet genoemd. Door minder zou menig van ons het niet meer trekken. Hij wel.
Ik wist het antwoord op de vraag wel omdat ik hem goed ken. Hij investeert al enkele jaren, dag in dag uit, op de achtergrond in zijn veerkracht. Tijdens de mindfulness training in 2017 leerde hij het belang van en de eenvoudige en praktische vaardigheden voor het behoud van veerkracht. En – belangrijkste van alles – hij bracht ze in zijn dagelijkse praktijk. Hij koos er bewust voor om overeind te blijven – voor zichzelf, voor zijn zorgpraktijk en voor zijn naasten. En dat doet hij vandaag nog steeds, zonder extra moeite.
Persoonlijk ken ik de uitdagingen en valkuilen van werken in de zorg ook: empathisch zijn, veel van mezelf geven, steeds gezondheidsproblemen van anderen oplossen en betrokken zijn, nog harder lopen en altijd denken en doen wat het beste is voor de ander. Behoud van energie, evenwicht en veerkracht is daarbij cruciaal – je redt het op de lange baan niet als je vergeet voor jezelf te zorgen – structureel, fysiek én mentaal. Veerkracht is onmisbaar – maar wat is het precies en waar haal je het vandaan?
VEERKRACHT – WAT IS HET?
Je zou het kunnen zien als het beheersen van de kunst van vallen en weer opstaan en doorgaan – keer op keer. Buigzaamheid, net als een boom in de wind en stormen meewaait, maar dankzij de stevige wortels en flexibele stam niet omvalt. Veerkracht zorgt ervoor dat we in turbulente tijden, bij tegenslag en uitdagingen niet ten prooi van stress, zorgen en angst vallen. Niet in de negatieve spiraal terecht komen dat uitputtend kan zijn, en waaruit de weg naar boven veel langer en bochtiger kan zijn dan je verwacht.
Veerkracht is ook het vermogen om je uitdagingen creatief, en vanuit een positieve verwachting aan te gaan, met een flinke dosis uithoudings- en doorzettingsvermogen – SISU in het Fins. Veerkracht zie ik ook als de zachte kant van SISU: geduldig zijn, tegenslag of verlies kunnen accepteren, daarin niet verdrinken, loslaten en daarna weer de draad oppakken, wijzer dan voorheen, en gegroeid.
WANNEER BEN JE VEERKRACHTIG?
Wanneer je over voldoende veerkracht beschikt:
* zorg je voor je eigen energieniveau en weet je wat daarvoor nodig is
* ben je emotioneel stabieler en kalmer, en sta je positief in het leven
* ben je beter in staat om objectief te observeren, weten waar te stoppen, of te wachten
* ken je eigen krachten, capaciteiten én valkuilen beter
* durf je meer jezelf te zijn, precies zoals je bent
* reageer je minder impulsief
* kun je beter overwogen besluiten nemen en deze herzien waar nodig
* ben je in staat om sneller van richting, tactiek of middel te veranderen
* blijf je trouw aan je eigen waarden, gevoelens, behoeften en doelen
* kan je beter incasseren en relativeren
* weet je hoe om te gaan met succes en tegenslagen
* heb je reële verwachtingen over jezelf, de toekomst en het leven
* neem je verantwoordelijkheid voor die zaken waarop hij/zij invloed heeft maar kan je ook loslaten, begrenzen, aanvaarden en accepteren
* ben je autonoom, heb je zelfkennis en kun je jezelf aanvaarden (hoe je dag ook is en wat er ook gebeurt)
* kan je doelen stellen en het pad uitstippelen, bijstellen waar nodig of de weg ernaar toe anders vormgeven wanneer dat noodzakelijk is
* ervaar je balans en voldoende uitlaatkleppen in het leven
HOE KWEEK JE VEERKRACHT?
Veerkracht krijg je jammer genoeg niet automatisch mee in je DNA, wel met een beetje geluk in je opvoeding.
Je kunt veerkracht niet afdwingen als het ineens nodig is; die kweek je door structureel te zaaien en te investeren in:
* opladen van energie en goede nachtrust
* gezonde keuzes maken t.a.v. voeding, zodat je je lichaam; darm en je weerstand, andere organen en ook je brein, goed kunnen functioneren
* dagelijks bewegen, liefst buiten, en regelmatig je lichaam fysiek uitdagen binnen je eigen mogelijkheden en grenzen
* beperkt energie stoppen in piekeren en analyseren, beren op de weg zien en in het verleden blijven hangen
* mediteren, liefst dagelijks, of minstens 3 keer per week
* mindfulness, zelfreflectie en bewustwording (in plaats van steeds te leven op automatische piloot)
* met aandacht en in het huidige moment te kunnen zijn, wat de omstandigheden ook zijn
* bewust schakelen van werk naar ontspanning, en tussen doen en zijn (even niets doen)
* iets creatiefs doen, je denkende brein time-outs geven
* positieve sociale contacten; spelen, creatieve dingen doen, lachen en écht luisteren naar je partner, kinderen, ouders, vrienden en collega’s
* regelmatig helemaal alleen zijn, en tijd voor jezelf nemen
LEREN BUIGEN ALS EEN BOOM IN DE WIND
Bewust investeren in je veerkracht betekent dus dat je zelfzorg als prioriteit ziet. Pas dan kun je stormen doorstaan, jezelf zo gezond mogelijk houden, creatief en vanuit kalmte problemen oplossen, de beste én betrokken zorg leveren aan je cliënten, jezelf als zorgprofessional blijven ontwikkelen en leren, goede therapeut, arts, leidinggevende en werkgever zijn – of wat je ook naar beste vermogen en vanuit je hart wilt doen.
Wil jij ook weten hoe je meer veerkracht kunt kweken en zo goed je evenwicht behouden dat je je fit voelt, meer rust en vertrouwen ervaart?
Zodat je vanuit je hart kan blijven werken en geven wat jij het beste kan – waardevolle, betrokken en kwalitatief goede zorg leveren aan de mensen die jou nodig hebben?
Én natuurlijk daarnaast ook privé tijd en energie hebben voor je naasten en relaties, ontspanning en tijd alleen, sporten of andere hobby’s die – je raadt het al – je welzijn en veerkracht voeden?
Niet geheel toevallig ben ik een expert in veerkracht, dat durf ik inmiddels hardop te zeggen :-). In een SOS- sessie van 30 minuten, die ook nog eens helemaal gratis is, kijk ik samen met jou naar je huidige situatie en waar voor jou winst – meer veerkracht dus en meer zelfliefde– te behalen is. SOS?? Nee, je bent waarschijnlijk niet in echte nood ;-).
SOS = Sign of selflove.
Als er iets is wat mij afgelopen jaren geholpen heeft om evenwichtig te zijn, rust te ervaren, voldoende energie te hebben, gezond te blijven, echt te genieten van het leven en om te gaan met alle (!) uitdagingen op mijn pad en daardoor te groeien, is het veerkracht wel.
Gun jij jezelf meer zelfliefde, iets goeds, iets voedends, meer veerkracht? Boek je sessie hieronder, bepaal de dag en tijdstip zelf. Ik kijk ernaar uit!
Liefs, Laura